Artikeldatabank

In 2013 vertrok ik vanuit Nazareth richting Reims en schreef ik enigszins triomfantelijk in Op Weg: “Rome, gij Eeuwige Verlichte Stad, here I come!”. Zes jaar later, in mei 2019, sta ik in Radicofani klaar voor de laatste negen etappes van mijn Via Francigena.

Om zich te beschermen tegen invallen van de ‘barbaren’ uit het noorden bouwden de Romeinen een verdedigingsstelsel langs de Limes, de noordgrens van hun rijk. Tientallen forten en wachttorens, verbonden door een weg, te land of te water, met de Rijn als blauwe draad. Wat daar vandaag van overblijft ontdek je op het Romeinse Limespad.

Reynaert de Vos himself stapte voor de gelegenheid de vernieuwde Streek-GR Waas- en Reynaertland van Lokeren naar Hulst en wij hadden de eer hem een paar vragen te stellen. Reynaert, intussen niet meer van de jongsten, geniet van de aandacht die hem te beurt valt en probeert ons van zijn onschuld te overtuigen. We kunnen de lezer niet garanderen dat zijn verhaal 100 % waarheidsgetrouw is. Een vos verliest zijn haren, maar niet zijn streken.

‘Il Cammino Minerario di Santa Barbara’, zo luidt de klinkende titel van de net uitgebrachte wandelgids die in mijn handen ligt te blinken. ‘Il Iglesiente’ is de naam van de streek en tot voor deze uitgave was dat een blinde vlek op de Europese wandelkaart. Ik beschouw de gids als een uitnodiging voor een kraamvisite en trek nieuwsgierig naar Zuidwest-Sardinië.

“Een pelgrim volgt niet alleen het horizontale pad dat zich voor hem ontvouwt, maar wandelt ook de verticale weg van de voeten naar het hoofd en terug.” Na vier grote pelgrimstochten heeft Paul De Marez recht van spreken als het over pelgrimeren gaat, en naar aanleiding van zijn boek over zijn laatste tocht naar Trondheim zochten we hem op in zijn thuisstad Kortrijk.

“Op de grote stille heide dwaalt de herder eenzaam rond”, zo begint een bekend liedje dat honderd jaar geleden geschreven werd. Zou die heide nog steeds zo groot en stil zijn? We gingen op onderzoek in de Nederlandse provincie Drenthe, die vroeger bijna uitsluitend uit veen en heide bestond.

Alle wegen leiden naar Rome, al eindigde die van Gilbert Bastiaensen in Assisi. Vanuit vertrekpunt Firenze goed voor 240 km wandelen door prachtige Toscaanse en Umbrische landschappen.

Ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan en het heilige Jacobusjaar 2010 ontwikkelde het Vlaamse Compostelagenootschap vier nieuwe pelgrimswegen door België. Christina Bloem verkende de Via Monastica.

‘Dans le silence et la solitude on n’entend plus que l’essentiel’. Zo staat het bij het binnenkomen van Aubrac op een zuil langs GR 65, één van de historische pelgrimswegen op Franse bodem. De woorden hadden in 2004 indruk op mij gemaakt, omdat zij een weerspiegeling zijn van iets dat ik al jaren in de zachte delen van mijn ziel vermoedde. Elk jaar een aantal weken alleen op stap gaan is voor mij intussen een noodzaak geworden. Deze zomer was dat op de Via Francigena, een oude historische pelgrimsroute naar Rome die stilaan uitgroeit tot een waardig alternatief voor Compostela. Ik stapte 361 km, van Lucca naar Rome. Een greep uit mijn dagboeknotities.

5 september 2011. We trekken met de trein naar Pieterburen, helemaal in het noorden van Nederland. Hier vertrekt het Pieterpad, het langste wandelpad van Nederland. Eindpunt is het meest zuidelijke punt van Nederland, de Sint-Pietersberg bij Maastricht. Aangezien we nog even tijd hebben, bezoeken we in Pieterburen de zeehondencreche. Leuke diertjes, die daar goed verzorgd worden wanneer ze aanspoelen of hun moeder verloren zijn.

September 1944, Operatie Market Garden wordt op gang geschoten, een gedurfd plan om Nederland te bevrijden en door te stoten naar het Ruhrgebied. Cruciale vraag: zullen alle bruggen op tijd in geallieerde handen vallen? Via het Airbornepad herbeleven we deze veldslag uit de Tweede Wereldoorlog en marcheren we in het spoor van de geallieerde grondtroepen richting Arnhem.

Moet een grote tocht een doel hebben? De weg is voor de langeafstandswandelaar toch aangrijpender dan het einddoel? Maar als de ontknoping zich afspeelt tussen Bernini’s zuilenrijen op een volgepakt Sint-Pietersplein, dan moet dat toch wel een bijzonder finishmoment zijn. Els Geeraert en Piet Hardeman getuigen.

We weten het allemaal: goede buren zijn beter dan verre vrienden. Op het Noaberpad bezoeken we de goede buren of‘noabers’ langs een groot stuk van de Nederlands-Duitse grens.

De Grande Traversata delle Alpi – kortweg GTA– doorkruist in 65 etappes de westzijde van de Italiaanse Alpen. Tien jaar geleden vertrok Ignace op het noordelijkste punt, aan de Zwitserse grens. Twee jaar later pikte Bart in. Aan een ritme van één week per jaar bereikten ze afgelopen zomer de Middellandse Zee, helemaal in de ban van de regio.

In 1830 werd België onafhankelijk, maar het duurde nog even voor de grens met Nederland vast lag. Op de conventie van Maastricht in 1839 werd afgesproken om naast 356 hardstenen ook 388 gietijzeren grenspalen te plaatsen. Elke paal draagt het jaartal 1843 plus een nummer en een Nederlandse en een Belgische leeuw. Hoewel sommige palen na grenscorrecties en inpolderingen zijn verplaatst, staat het merendeel nog op dezelfde plek en vormen zij de ‘grijze draad’ voor het vernieuwde 370 km lange Grenslandpad.

Op de Dam in Amsterdam ga ik op zoek naar een wandelboom. Eén van zijn takken zou richting Brussel en Parijs moeten wijzen, als startpunt van GR 12, in Nederland beter bekend als het Graaf Floris V-wandelpad. Maar er is hier nergens een boom geplant. Gelukkig weet ik de weg.

Een boek over de verloren gewaande pelgrimsroute naar Rome plantte een zaadje in mijn hoofd. Een jaar later stond ik in de crypte van Canterbury Cathedral, helemaal klaar voor een tocht van 2000 km langs de Via Francigena. Het miezerde toen ik vertrok. Wat leek het zonnige Rome toen onbereikbaar ver!

De meeste pelgrims sluiten in Rome hun voettocht af, maar ik vertrek zuidwaarts. Naar de havens in Puglia waar in de middeleeuwen de boten naar het Heilige Land vertrokken. Het pad is geplaveid door de voeten van miljoenen pelgrims, soldaten, landheren, kooplui, hoeren en avonturiers. Hun sporen vind ik niet meer terug, maar ik volg hun route dwars door dit minder gekend stukje Italië.

De twee hoogste kerktorens van Nederland, de Utrechtse Dom en de Amersfoortse Lange Jan, hebben helemaal geen kerk, maar zijn wel het centrum van twee bruisende steden. En tegelijk ook twee hoogtepunten op het 162 km lange Utrechtpad.

Zon, zee, bergen. Griekse tempels en schitterende baroksteden. En de alomtegenwoordige Etna natuurlijk, de grootste actieve vulkaan van Europa. Aan één vakantie heb je lang niet genoeg om al het moois op Sicilië te ontdekken. De over het eiland verspreide natuurparken zijn ideaal voor een eerste kennismaking met het gevarieerde Siciliaanse landschap.

102 dagen alleen op stap, wat doet dat met een mens? Elena Peeters maakte als afstudeerproject voor haar theateropleiding aan het Antwerpse Conservatorium de voorstelling ‘Elena’, een creatieve verwerking van haar wandeltocht van Antwerpen naar Rome.

Zee en duinen? Check! Polders en grasdijken? Check! Historische stadjes? Check! Meren en rivieren? Check! Bossen en heide? Check! Veengebieden? Check! Alleen heuvels vind je niet op het Groot-Frieslandpad. Hoewel de duinen soms kuitenbijters zijn.