Artikeldatabank

In 2013 vertrok ik vanuit Nazareth richting Reims en schreef ik enigszins triomfantelijk in Op Weg: “Rome, gij Eeuwige Verlichte Stad, here I come!”. Zes jaar later, in mei 2019, sta ik in Radicofani klaar voor de laatste negen etappes van mijn Via Francigena.

‘Il Cammino Minerario di Santa Barbara’, zo luidt de klinkende titel van de net uitgebrachte wandelgids die in mijn handen ligt te blinken. ‘Il Iglesiente’ is de naam van de streek en tot voor deze uitgave was dat een blinde vlek op de Europese wandelkaart. Ik beschouw de gids als een uitnodiging voor een kraamvisite en trek nieuwsgierig naar Zuidwest-Sardinië.

“Een pelgrim volgt niet alleen het horizontale pad dat zich voor hem ontvouwt, maar wandelt ook de verticale weg van de voeten naar het hoofd en terug.” Na vier grote pelgrimstochten heeft Paul De Marez recht van spreken als het over pelgrimeren gaat, en naar aanleiding van zijn boek over zijn laatste tocht naar Trondheim zochten we hem op in zijn thuisstad Kortrijk.

Al eeuwenlang beklimmen pelgrims de 3.558 m hoge Rocciamelone om er te bidden bij de Madonna della Neve. Ignace Fermont klom in hun voetsporen naar het hoogste bedevaartsoord van Europa.

Alle wegen leiden naar Rome, al eindigde die van Gilbert Bastiaensen in Assisi. Vanuit vertrekpunt Firenze goed voor 240 km wandelen door prachtige Toscaanse en Umbrische landschappen.

‘Dans le silence et la solitude on n’entend plus que l’essentiel’. Zo staat het bij het binnenkomen van Aubrac op een zuil langs GR 65, één van de historische pelgrimswegen op Franse bodem. De woorden hadden in 2004 indruk op mij gemaakt, omdat zij een weerspiegeling zijn van iets dat ik al jaren in de zachte delen van mijn ziel vermoedde. Elk jaar een aantal weken alleen op stap gaan is voor mij intussen een noodzaak geworden. Deze zomer was dat op de Via Francigena, een oude historische pelgrimsroute naar Rome die stilaan uitgroeit tot een waardig alternatief voor Compostela. Ik stapte 361 km, van Lucca naar Rome. Een greep uit mijn dagboeknotities.

Er was natuurlijk Man bijt hond. Maar er is meer aan de hand. De weg naar Santiago de Compostela is populair, zoveel is duidelijk. Al zijn er net als vroeger pelgrims in alle soorten: van diep gelovige bedevaarders tot fiets- en wandeltoeristen met oog voor landschap en kunst. Van jongeren op zoek naar zingeving tot vijftigers op zoek naar rust. Allemaal met een motto: de weg is het doel.

Vier maanden zijn wij ‘op weg’ geweest. Via GR-paden en pelgrimspaden, van Puurs helemaal tot in Santiago de Compostela. Dagelijkse reflecties vonden hun weg naar het thuisfront, eerst via een blog, later in een boek. De fragmenten laten zien waar pelgrimeren echt om draait.

Moet een grote tocht een doel hebben? De weg is voor de langeafstandswandelaar toch aangrijpender dan het einddoel? Maar als de ontknoping zich afspeelt tussen Bernini’s zuilenrijen op een volgepakt Sint-Pietersplein, dan moet dat toch wel een bijzonder finishmoment zijn. Els Geeraert en Piet Hardeman getuigen.

Een boek over de verloren gewaande pelgrimsroute naar Rome plantte een zaadje in mijn hoofd. Een jaar later stond ik in de crypte van Canterbury Cathedral, helemaal klaar voor een tocht van 2000 km langs de Via Francigena. Het miezerde toen ik vertrok. Wat leek het zonnige Rome toen onbereikbaar ver!

De meeste pelgrims sluiten in Rome hun voettocht af, maar ik vertrek zuidwaarts. Naar de havens in Puglia waar in de middeleeuwen de boten naar het Heilige Land vertrokken. Het pad is geplaveid door de voeten van miljoenen pelgrims, soldaten, landheren, kooplui, hoeren en avonturiers. Hun sporen vind ik niet meer terug, maar ik volg hun route dwars door dit minder gekend stukje Italië.

102 dagen alleen op stap, wat doet dat met een mens? Elena Peeters maakte als afstudeerproject voor haar theateropleiding aan het Antwerpse Conservatorium de voorstelling ‘Elena’, een creatieve verwerking van haar wandeltocht van Antwerpen naar Rome.

Het toeristeneiland waar je meer Duits dan Spaans hoort praten, tot zover de reputatie die Mallorca vandaag ‘geniet’. Maar op de wandelpaden van de Serra de Tramuntana, een langgerekte bergketen langs de noordwestkust, kom je die zonnekloppers niet tegen.

Een autobiografische roman met een verfrissende oprechtheid, zo staat er op de achterflap van "Ik heb een weg nodig". Terecht, want het eerste boek van de jonge auteur Kim Verheyden is meer dan het relaas van een tocht naar Compostela. Dat bewijst de inleiding die wij hier mogen afdrukken.