Artikeldatabank

Waar ooit boeren en herders hun koeien, schapen en geiten naar hun zomerverblijf op het Aubrac-plateau brachten, wijzen de paden tussen twee muurtjes van gestapelde stenen vandaag Le Chemin de Saint-Guilhem-le-Désert aan. De route presenteert zich als de GRote doorsteek van het Centraal Massief en pronkt met de UNESCO-titel ‘Agropastoralisme méditerranéen’. Terecht!

In 2013 vertrok ik vanuit Nazareth richting Reims en schreef ik enigszins triomfantelijk in Op Weg: “Rome, gij Eeuwige Verlichte Stad, here I come!”. Zes jaar later, in mei 2019, sta ik in Radicofani klaar voor de laatste negen etappes van mijn Via Francigena.

De restanten van orkaan Florence teisteren België, maar mijn uitvalsbasis in de Hautes-Alpes geniet nog van heerlijk wandelweer. Met een reeks lustochten wandel ik de hete zomer van 2018 in stijl uit.

In de jaren 80 was het gebruikelijk om met kleine kinderen naar zee te gaan. Avontuurlijke vakanties voor gezinnen bestonden haast niet. Tenzij je zelf op zoek ging.

‘Il Cammino Minerario di Santa Barbara’, zo luidt de klinkende titel van de net uitgebrachte wandelgids die in mijn handen ligt te blinken. ‘Il Iglesiente’ is de naam van de streek en tot voor deze uitgave was dat een blinde vlek op de Europese wandelkaart. Ik beschouw de gids als een uitnodiging voor een kraamvisite en trek nieuwsgierig naar Zuidwest-Sardinië.

“Een pelgrim volgt niet alleen het horizontale pad dat zich voor hem ontvouwt, maar wandelt ook de verticale weg van de voeten naar het hoofd en terug.” Na vier grote pelgrimstochten heeft Paul De Marez recht van spreken als het over pelgrimeren gaat, en naar aanleiding van zijn boek over zijn laatste tocht naar Trondheim zochten we hem op in zijn thuisstad Kortrijk.

Alle wegen leiden naar Rome, al eindigde die van Gilbert Bastiaensen in Assisi. Vanuit vertrekpunt Firenze goed voor 240 km wandelen door prachtige Toscaanse en Umbrische landschappen.

‘Dans le silence et la solitude on n’entend plus que l’essentiel’. Zo staat het bij het binnenkomen van Aubrac op een zuil langs GR 65, één van de historische pelgrimswegen op Franse bodem. De woorden hadden in 2004 indruk op mij gemaakt, omdat zij een weerspiegeling zijn van iets dat ik al jaren in de zachte delen van mijn ziel vermoedde. Elk jaar een aantal weken alleen op stap gaan is voor mij intussen een noodzaak geworden. Deze zomer was dat op de Via Francigena, een oude historische pelgrimsroute naar Rome die stilaan uitgroeit tot een waardig alternatief voor Compostela. Ik stapte 361 km, van Lucca naar Rome. Een greep uit mijn dagboeknotities.

Binnenkort rolt hij van de persen: de nieuwe Dagstappergids Frans-Vlaanderen, goed voor vijftien luswandelingen vlak over de Franse grens. Wij verkenden alvast de prachtige kliffen en stranden en kunnen getuigen van alweer echt GR-vakmanschap.

Er was natuurlijk Man bijt hond. Maar er is meer aan de hand. De weg naar Santiago de Compostela is populair, zoveel is duidelijk. Al zijn er net als vroeger pelgrims in alle soorten: van diep gelovige bedevaarders tot fiets- en wandeltoeristen met oog voor landschap en kunst. Van jongeren op zoek naar zingeving tot vijftigers op zoek naar rust. Allemaal met een motto: de weg is het doel.

Vier maanden zijn wij ‘op weg’ geweest. Via GR-paden en pelgrimspaden, van Puurs helemaal tot in Santiago de Compostela. Dagelijkse reflecties vonden hun weg naar het thuisfront, eerst via een blog, later in een boek. De fragmenten laten zien waar pelgrimeren echt om draait.

Op een bergtocht van Vlaanderen naar Frankrijk (en terug) valt veel te leren. Bijvoorbeeld dat je niet noodzakelijk naar buiten moet om van een landschap te genieten. Of dat meertaligheid geen vereiste is om een andere cultuur te beminnen. En hoe je een trappist kunt vervangen door… een kop thee.

Moet een grote tocht een doel hebben? De weg is voor de langeafstandswandelaar toch aangrijpender dan het einddoel? Maar als de ontknoping zich afspeelt tussen Bernini’s zuilenrijen op een volgepakt Sint-Pietersplein, dan moet dat toch wel een bijzonder finishmoment zijn. Els Geeraert en Piet Hardeman getuigen.

Het landschap van de Cevennen met zijn ruige bergmassieven, dichte bossen en schitterende bloemen blijft ons boeien. Uit de vele bewegwijzerde wandelroutes stelden we met behulp van enkele kaarten en topogidsen een afwisselende achtdaagse lentetocht samen door het land van de duizend heuvels.

De Grande Traversata delle Alpi – kortweg GTA– doorkruist in 65 etappes de westzijde van de Italiaanse Alpen. Tien jaar geleden vertrok Ignace op het noordelijkste punt, aan de Zwitserse grens. Twee jaar later pikte Bart in. Aan een ritme van één week per jaar bereikten ze afgelopen zomer de Middellandse Zee, helemaal in de ban van de regio.

In volle zomer is de Ardèche een publiekstrekker bij uitstek, maar in de vroege lente is de regio een oase van rust, ideaal voor een tiendaagse vakantie vol ‘dagstappers’. Want al jarenlang voel ik me eerder een ‘balladeur’ dan een ‘randonneur’.

Op de Dam in Amsterdam ga ik op zoek naar een wandelboom. Eén van zijn takken zou richting Brussel en Parijs moeten wijzen, als startpunt van GR 12, in Nederland beter bekend als het Graaf Floris V-wandelpad. Maar er is hier nergens een boom geplant. Gelukkig weet ik de weg.

De bekendste GR is ongetwijfeld GR 20, een route dwars door Corsica waar vaak in superlatieven over geschreven wordt. Er zouden kettingen hangen en wie hoogtevrees heeft gaat er beter niet stappen. Ik vraag me af waar de waarheid eindigt en de mythe begint en besluit het zelf uit te zoeken.

Een boek over de verloren gewaande pelgrimsroute naar Rome plantte een zaadje in mijn hoofd. Een jaar later stond ik in de crypte van Canterbury Cathedral, helemaal klaar voor een tocht van 2000 km langs de Via Francigena. Het miezerde toen ik vertrok. Wat leek het zonnige Rome toen onbereikbaar ver!

De meeste pelgrims sluiten in Rome hun voettocht af, maar ik vertrek zuidwaarts. Naar de havens in Puglia waar in de middeleeuwen de boten naar het Heilige Land vertrokken. Het pad is geplaveid door de voeten van miljoenen pelgrims, soldaten, landheren, kooplui, hoeren en avonturiers. Hun sporen vind ik niet meer terug, maar ik volg hun route dwars door dit minder gekend stukje Italië.

Zon, zee, bergen. Griekse tempels en schitterende baroksteden. En de alomtegenwoordige Etna natuurlijk, de grootste actieve vulkaan van Europa. Aan één vakantie heb je lang niet genoeg om al het moois op Sicilië te ontdekken. De over het eiland verspreide natuurparken zijn ideaal voor een eerste kennismaking met het gevarieerde Siciliaanse landschap.

Vier etappes van de Échappée Jurassienne, een langeafstandspad dat in trapjes omhoogklimt richting Zwitserse grens, leiden ons door een boeiend stuk van de Haut-Jura. Een verhaal over karstlandschappen en kazen, over almen en hoenen, over gele wijn en pijpen.

102 dagen alleen op stap, wat doet dat met een mens? Elena Peeters maakte als afstudeerproject voor haar theateropleiding aan het Antwerpse Conservatorium de voorstelling ‘Elena’, een creatieve verwerking van haar wandeltocht van Antwerpen naar Rome.

Auteur en bergfanaat Ton Joosten woont intussen vijf jaar in een klein dorp in de Pyreneeën, daarom polsten we hem naar een tochtvoorstel. Onze verwachtingen waren niet min: hoog in de bergen, uitdagend, basic en toch haalbaar. Het werd de Pass’aran. Een voltreffer!